Dit is de ambitieuze titel van een artikel van de hand van Riccardo Petrella, gepubliceerd door le Monde Diplomatique van augustus 2005, waarvan de elektronische versie terug te vinden is op http://www.monde-diplomatique.fr/2005/08/PETRELLA/12434.
In tegenstelling tot Jean Bricmont die, op 12 december te Gent, pleitte tegen interventies en een pessimistischer beeld schiep over ontwikkelingssamenwerking, laat Riccardo Petrella een meer optimistische en meer geëngageerde wind waaien in het debat rond humanitaire ingrepen. Er zou wel degelijk iets kunnen worden gedaan aan de armoede en het geweld in deze wereld: de weg lijkt er te zijn, maar enkel de wil ontbreekt tot nu toe. De sleutel tot een betere wereld, ligt volgens Petrella bij de machtige mensen op deze aardbol. Eens zij de politieke wil demonstreren om daadwerkelijk iets te doen tegen armoede en geweld, kunnen de Milleniumdoelstellingen zonder probleem worden behaald.
Petrella schreef dit artikel naar aanleiding van een samenkomst in juli 2005 van de leiders van de acht machtigste landen, die gepaard ging met tevergeefse manifestaties tegen armoede in de wereld.
In ieder geval ontbreekt het, volgens Petrella, de Westerse beleidsmensen niet aan de nodige goede voornemens, hoe luidt dat spreekwoord over goede voornemens ook al weer…? Zo werd in 1974 aangekondigd dat er in 2000 geen armoede meer zou bestaan op deze wereld. Daar moest de humanitaire hulp, zo groot als 0,7% van het BNP van deze rijke landen, voor zorgen. Dit enthousiasme groeide sterk bij de val van Rusland, dé vijand van het Westen en, volgens datzelfde Westen, ook van de wereldvrede. Nooit zou er nog geld verspild moeten worden aan het onderhouden van legers, voortaan zou het kunnen worden geïnvesteerd in het een beter leven geven aan arme mensen.
Maar ondertussen weet iedereen dat deze optimistische voornemens totaal niet in daden zijn omgezet. Sterker nog, de situatie is zelfs verslecht ondertussen: bijna de helft van de 6 miljard mensen op deze planeet leeft in armoede. Maar dus waren het volgens Petrella niet de doelstellingen die onhaalbaar hoog laten. Nee, het zijn de Westerse machthebbers én de elites in arme landen die hun woord hebben gebroken. Meer nog, door hun beleid dat enkel gericht is op geldbejag en macht hebben ze oorzaken van armoede in de hand gewerkt. Belangrijk is dat Petrella ook de elite in arme landen met de vinger wijst. Want George W. Bush is niet de enige egoïst op deze wereld, denken we maar aan de desastreuze gevolgen van het patrimonialistische bewind van Mobutu in Congo.
De armen zijn niet enkel arm, ook van de vredesbeloftes kwam er niets in huis. Vooral in het Midden-Oosten en op vele plaatsen in Afrika zijn er oorlogen aan de gang. Bovendien raakt sinds 9/11 de wereld opnieuw verdeeld tussen twee machten, namelijk het Westen en 'het terrorisme' in al zijn verschijningsvormen. Zolang er niet wordt afgestapt van het idee dat er door oorlog te voeren vrede kan worden bekomen, zal er nooit vrede zijn.
In het kader van de globalisatie is het volgens Petrella meer en meer ieder voor zich. De dominanten op deze wereld geven het signaal aan de gedomineerde armen dat het hun lot is om arm te zijn. Het 'ons'-gevoel maakt steeds vaker plaats voor het 'ik'-gevoel, en dit in competitie met de ander voor essentiële goederen en diensten. Desalniettemin zijn zo goed als alle regeringen, religieuze gemeenschappen, NGO's, enzovoort, akkoord gegaan met de Milleniumdoelstelling om tegen 2015 de extreme armoede te halveren. Petrella vindt dit niet kunnen, volgens hem is dit helemaal niet ambitieus en gaat het voorbij aan de rechten en de waardigheid van de 2,8 miljard armen. De wereldleiders verzaken volgens hem aan hun politieke en ethische verantwoordelijkheid.
Petrella haalt zwaar uit naar Bush zijn War on Terror. Via die oorlog proberen vrije en democratische gemeenschappen hun cultuur van overvloed en overdadige consumptie te beschermen tegen een terroristische wereld. De woorden vrije, democratische, en terroristische, plaatst Petrella tussen aanhalingstekens, waarmee hij wil zeggen sterk te twijfelen of bijvoorbeeld de VS wel zo vrij en democratisch is en of de wereld er wel zo erg aan toe is dat er overal terroristen rondlopen. Petrella pleit voor andere manieren dan oorlog voeren om tot oplossingen te komen in deze context.
Petrella maakt verder brandhout van de Amerikaanse gedachte dat hun symbolen de absoluut juiste zijn en door de hele wereld moeten worden overgenomen. De "vrijheid" van handel en consumptie, binnen het kader van strenge regels van o.a. de Wereldbank en het IMF, is volgens het Westen een must voor iedereen en diegenen die weigeren zich hieraan over te geven, moeten worden bevochten. Petrella spreekt in dit betoog trouwens nooit over Bush of de VS, hij heeft het enkel over het Westen, alsof hij de vijand niet rechtstreeks wil aanvallen, hij is dan ook een regelrechte pacifist... Aan de andere kant kunnen we ons in Europa de vraag stellen of we zelf niet al te veel boter op het hoofd hebben en voorbij gaan onze verantwoordelijkheid in deze ongelijke wereld.
In wat vooraf ging heeft Petrella zijn punt gemaakt waar hij tegen is. Maar hij heeft ook een duidelijk idee waar hij voor de volle honderd procent achter staat. Op het eerste zich klinkt zijn idee wat overdreven ideologisch en bijna naïef, maar waarschijnlijk zullen we uiteindelijk toch die weg moeten opgaan als we de armoede en het geweld willen terugdringen. Petrello pleit namelijk voor het illegaal verklaren van armoede. Hij maakt een vergelijking met de slavernij, die net als de armoede vandaag, eeuwenlang werd gezien als onvermijdelijk, maar ondertussen officieel bij wet illegaal verklaard is. Voor de E.U. zou dit bijvoorbeeld tot gevolg hebben dat bijvoorbeeld de strategie "van Lissabon", waarin de ambitie wordt geuit om van de Europese economie tegen de 2010 de meest competitieve te maken van de wereld, moét worden vervangen door maatregelen die samenwerking in de hand werken en de armoede in de wereld doen verminderen. Het is niet nodig om een volgende intergouvernementele conferentie over armoede af te wachten. Er kunnen nu al op lokaal vlak initiatieven worden genomen om in te gaan tegen de liberalisatie en privatisering, tegen bijvoorbeeld genetisch gemodificeerde gewassen, en voor het ter beschikking stellen van drinkbaar water voor alle mensen als een universeel mensenrecht.
Wat betreft het bereiken van vrede en het voorkomen van verdere oorlogen, pleit Petrella ervoor dat alle hulpbronnen zoals lucht, water, energie, bos, kennis, biodiversiteit, gezondheid, onderwijs, financiële stabiliteit, enzovoort, beschikbaar moeten zijn voor alle mensen op deze wereld. Om dit te verwezenlijken stelt bij voor om een globaal politiek apparaat op te richten dat zich bezighoudt met mensen in plaats van met naties. Zo stelt hij voor om de Verenigde Naties om te vormen tot 'mondiale organisatie voor de mensheid'. Het is tijd om de alleenheerschappij en het imperialisme voorgoed voorwel te zeggen en te bouwen aan een samenleving met een sociaal contract dat door iedereen ondersteund wordt op basis van waardigheid, recht, vrijheid en vrede.
Dit betoog van Petrella is waarschijnlijk leuk om te lezen voor iedereen die menslievende gevoelens koestert, het geeft een beetje hoop, en 'hoop doet leven' wordt gezegd. Mochten alle mensen op deze wereld zelfs maar een beetje zijn mening delen, waren de problemen van armoede en geweld onmiddellijk vanzelf opgelost. En daar ligt volgens mij net het probleem: de wereld bestaat niet enkel uit pacifisten, maar ook uit ruziemakers, egoïsten en materialisten, kortom 'mensen' als George W. Bush. Wel deel ik zijn mening dat om armoede uit te roeien er een soort internationaal platform en wettelijk kader zal moeten worden gecreëerd zodat geen enkele overheid of organisatie zich nog kan verschuilen achter uitvluchten om een beleid te voeren dat werkelijk een positief verschil maakt voor de armen en niet enkel voor de rijken.
In tegenstelling tot Jean Bricmont die, op 12 december te Gent, pleitte tegen interventies en een pessimistischer beeld schiep over ontwikkelingssamenwerking, laat Riccardo Petrella een meer optimistische en meer geëngageerde wind waaien in het debat rond humanitaire ingrepen. Er zou wel degelijk iets kunnen worden gedaan aan de armoede en het geweld in deze wereld: de weg lijkt er te zijn, maar enkel de wil ontbreekt tot nu toe. De sleutel tot een betere wereld, ligt volgens Petrella bij de machtige mensen op deze aardbol. Eens zij de politieke wil demonstreren om daadwerkelijk iets te doen tegen armoede en geweld, kunnen de Milleniumdoelstellingen zonder probleem worden behaald.
Petrella schreef dit artikel naar aanleiding van een samenkomst in juli 2005 van de leiders van de acht machtigste landen, die gepaard ging met tevergeefse manifestaties tegen armoede in de wereld.
In ieder geval ontbreekt het, volgens Petrella, de Westerse beleidsmensen niet aan de nodige goede voornemens, hoe luidt dat spreekwoord over goede voornemens ook al weer…? Zo werd in 1974 aangekondigd dat er in 2000 geen armoede meer zou bestaan op deze wereld. Daar moest de humanitaire hulp, zo groot als 0,7% van het BNP van deze rijke landen, voor zorgen. Dit enthousiasme groeide sterk bij de val van Rusland, dé vijand van het Westen en, volgens datzelfde Westen, ook van de wereldvrede. Nooit zou er nog geld verspild moeten worden aan het onderhouden van legers, voortaan zou het kunnen worden geïnvesteerd in het een beter leven geven aan arme mensen.
Maar ondertussen weet iedereen dat deze optimistische voornemens totaal niet in daden zijn omgezet. Sterker nog, de situatie is zelfs verslecht ondertussen: bijna de helft van de 6 miljard mensen op deze planeet leeft in armoede. Maar dus waren het volgens Petrella niet de doelstellingen die onhaalbaar hoog laten. Nee, het zijn de Westerse machthebbers én de elites in arme landen die hun woord hebben gebroken. Meer nog, door hun beleid dat enkel gericht is op geldbejag en macht hebben ze oorzaken van armoede in de hand gewerkt. Belangrijk is dat Petrella ook de elite in arme landen met de vinger wijst. Want George W. Bush is niet de enige egoïst op deze wereld, denken we maar aan de desastreuze gevolgen van het patrimonialistische bewind van Mobutu in Congo.
De armen zijn niet enkel arm, ook van de vredesbeloftes kwam er niets in huis. Vooral in het Midden-Oosten en op vele plaatsen in Afrika zijn er oorlogen aan de gang. Bovendien raakt sinds 9/11 de wereld opnieuw verdeeld tussen twee machten, namelijk het Westen en 'het terrorisme' in al zijn verschijningsvormen. Zolang er niet wordt afgestapt van het idee dat er door oorlog te voeren vrede kan worden bekomen, zal er nooit vrede zijn.
In het kader van de globalisatie is het volgens Petrella meer en meer ieder voor zich. De dominanten op deze wereld geven het signaal aan de gedomineerde armen dat het hun lot is om arm te zijn. Het 'ons'-gevoel maakt steeds vaker plaats voor het 'ik'-gevoel, en dit in competitie met de ander voor essentiële goederen en diensten. Desalniettemin zijn zo goed als alle regeringen, religieuze gemeenschappen, NGO's, enzovoort, akkoord gegaan met de Milleniumdoelstelling om tegen 2015 de extreme armoede te halveren. Petrella vindt dit niet kunnen, volgens hem is dit helemaal niet ambitieus en gaat het voorbij aan de rechten en de waardigheid van de 2,8 miljard armen. De wereldleiders verzaken volgens hem aan hun politieke en ethische verantwoordelijkheid.
Petrella haalt zwaar uit naar Bush zijn War on Terror. Via die oorlog proberen vrije en democratische gemeenschappen hun cultuur van overvloed en overdadige consumptie te beschermen tegen een terroristische wereld. De woorden vrije, democratische, en terroristische, plaatst Petrella tussen aanhalingstekens, waarmee hij wil zeggen sterk te twijfelen of bijvoorbeeld de VS wel zo vrij en democratisch is en of de wereld er wel zo erg aan toe is dat er overal terroristen rondlopen. Petrella pleit voor andere manieren dan oorlog voeren om tot oplossingen te komen in deze context.
Petrella maakt verder brandhout van de Amerikaanse gedachte dat hun symbolen de absoluut juiste zijn en door de hele wereld moeten worden overgenomen. De "vrijheid" van handel en consumptie, binnen het kader van strenge regels van o.a. de Wereldbank en het IMF, is volgens het Westen een must voor iedereen en diegenen die weigeren zich hieraan over te geven, moeten worden bevochten. Petrella spreekt in dit betoog trouwens nooit over Bush of de VS, hij heeft het enkel over het Westen, alsof hij de vijand niet rechtstreeks wil aanvallen, hij is dan ook een regelrechte pacifist... Aan de andere kant kunnen we ons in Europa de vraag stellen of we zelf niet al te veel boter op het hoofd hebben en voorbij gaan onze verantwoordelijkheid in deze ongelijke wereld.
In wat vooraf ging heeft Petrella zijn punt gemaakt waar hij tegen is. Maar hij heeft ook een duidelijk idee waar hij voor de volle honderd procent achter staat. Op het eerste zich klinkt zijn idee wat overdreven ideologisch en bijna naïef, maar waarschijnlijk zullen we uiteindelijk toch die weg moeten opgaan als we de armoede en het geweld willen terugdringen. Petrello pleit namelijk voor het illegaal verklaren van armoede. Hij maakt een vergelijking met de slavernij, die net als de armoede vandaag, eeuwenlang werd gezien als onvermijdelijk, maar ondertussen officieel bij wet illegaal verklaard is. Voor de E.U. zou dit bijvoorbeeld tot gevolg hebben dat bijvoorbeeld de strategie "van Lissabon", waarin de ambitie wordt geuit om van de Europese economie tegen de 2010 de meest competitieve te maken van de wereld, moét worden vervangen door maatregelen die samenwerking in de hand werken en de armoede in de wereld doen verminderen. Het is niet nodig om een volgende intergouvernementele conferentie over armoede af te wachten. Er kunnen nu al op lokaal vlak initiatieven worden genomen om in te gaan tegen de liberalisatie en privatisering, tegen bijvoorbeeld genetisch gemodificeerde gewassen, en voor het ter beschikking stellen van drinkbaar water voor alle mensen als een universeel mensenrecht.
Wat betreft het bereiken van vrede en het voorkomen van verdere oorlogen, pleit Petrella ervoor dat alle hulpbronnen zoals lucht, water, energie, bos, kennis, biodiversiteit, gezondheid, onderwijs, financiële stabiliteit, enzovoort, beschikbaar moeten zijn voor alle mensen op deze wereld. Om dit te verwezenlijken stelt bij voor om een globaal politiek apparaat op te richten dat zich bezighoudt met mensen in plaats van met naties. Zo stelt hij voor om de Verenigde Naties om te vormen tot 'mondiale organisatie voor de mensheid'. Het is tijd om de alleenheerschappij en het imperialisme voorgoed voorwel te zeggen en te bouwen aan een samenleving met een sociaal contract dat door iedereen ondersteund wordt op basis van waardigheid, recht, vrijheid en vrede.
Dit betoog van Petrella is waarschijnlijk leuk om te lezen voor iedereen die menslievende gevoelens koestert, het geeft een beetje hoop, en 'hoop doet leven' wordt gezegd. Mochten alle mensen op deze wereld zelfs maar een beetje zijn mening delen, waren de problemen van armoede en geweld onmiddellijk vanzelf opgelost. En daar ligt volgens mij net het probleem: de wereld bestaat niet enkel uit pacifisten, maar ook uit ruziemakers, egoïsten en materialisten, kortom 'mensen' als George W. Bush. Wel deel ik zijn mening dat om armoede uit te roeien er een soort internationaal platform en wettelijk kader zal moeten worden gecreëerd zodat geen enkele overheid of organisatie zich nog kan verschuilen achter uitvluchten om een beleid te voeren dat werkelijk een positief verschil maakt voor de armen en niet enkel voor de rijken.
auteur: Chris Claes
Geen opmerkingen:
Een reactie posten